De eerste Twentse wielrenner die een zogenaamde klassieker won, was Jurrie Dokter. De Enschedeër won in 1960 de Ronde van Drente. Bert Boom volgde in ’62 als winnaar van de sterk bezette West-Brabant-Koers over ruim 160 km. Hij was destijds een van de weinige renners uit de regio, die eropuit trok om zich te meten met toprenners. Overigens doorkruisten de Hengeloërs Toon Oink en Matty van den Heuvel in de jaren vijftig al het land en vielen ook op in de wedstrijden waarin een groot peloton door een bepaalde regio koerste. In de eerste Ronde van Overijssel in 1952 werd Oink zesde en Van de Heuvel negende. In ’55 eindige Van den Heuvel als tweede en op het NK dat jaar werd hij derde. Eerder in deze serie schreven we al over de uitstekende resultaten van deze coureurs.

Leeftijdgenoten van Bert die met de landelijke topamateurs meestreden in die klassiekers waren dus Jurrie Dokter uit Enschede en verder Wim Dieperink uit Barchem en sporadisch ook Corrie Niemeijer (Hengelo) en Gerrit Lentelink (Wiene). Bert was de meest succesvolle met zeges in de West-Brabant-koers waarin hij in 1962 in Oud Gastel solo over de meet kwam en in 1965 in de Drentse Dorpenomloop toen hij andermaal alleen over de streep kwam. “Ik reed graag in de criteriums, maar de klassiekers stonden in hoger aanzien. Ze waren meestal goed bezet. Als je een echte renner wilde zijn, moest je die klassiekers fietsen”, vertelt Bert over zijn motivatie om het land door te rijden voor wedstrijden van over de 150 kilometer. Vaak reed ik er met de auto naar toe, soms ook huurden we hier in Enter een busje en reed ik samen met Wim Dieperink naar de koers.

In Oud Gastel werd Bert na afloop gehuldigd door burgemeester Schram, zo herinnert hij zich. De kranten waren lyrisch over zijn prestatie: ‘Bert Boom, een ware pedaalreus, onweerstaanbaar in prachtige West-Brabant-Koers’, luidde een van de koppen. In een verslag lezen we dat de weersomstandigheden grillig waren met een harde wind als extra handicap in het vlakke platteland. ‘Deze durfal, deze doorbijter heeft in deze tweede West-Brabant-Koers een stukje vechtlust ten toon gespreid, dat in de volgerskaravaan ten zeerste gewaardeerd werd’, aldus een citaat over winnaar Bert. (Hieronder vind je nog een knipsel over deze klassieker met het woord “Nerveus” erboven.)

Bert luistert met een trots glimlachje naar de citaten uit een wedstrijdverslag van ruim zestig jaar geleden en memoreert nog eens dat hij steeds weer met veel ijver de strijd aanging in al die wedstrijden van stad tot stad. Van de keren dat hij kort eindigde, somt hij er nog een aantal op: vierde in de Acht van Bolsward, derde in de Ronde van Overijssel, derde in Rondom Duisburg, tweede in Enschede-Münster, derde in de Ronde van de Haarlemmermeer, een keer tweede en een keer derde in de Ronde van Drenthe, vierde in de Ronde van Gelderland en (ook niet slecht) vierde op het NK in Zandvoort in 1961. Gerard Wesseling, zijn toenmalige clubgenoot van De Bataaf Halfweg, greep daar de titel.

Tot slot nog een buitengewoon tragisch voorval uit mei 1958. “Een gebeurtenis die ik nooit vergeet”, zegt Bert. “We reden de Ronde van Friesland met start en finish in Leeuwarden. Van ‘t Hout won de koers, Wim Dieperink werd tweede en ik vierde. Lang niet slecht, maar pal na de finish hoorde ik achter mij een enorme knal. Een renner botste bij de wegversmalling hard op een boom en overleed een paar uur later in het ziekenhuis. Het bleek Adri Alting te zijn uit Loenerhout. Hij mocht maar 22 jaar worden.”

Na de LTS in Hengelo begon hij als automonteur bij Garage Huiskes in Delden, importeur van NSU’s en dealer van Volkswagen. “Maar ik was gek van tweewielers en kreeg een baan als rijwielhersteller bij Berenpas in de Goorse Wijnkamp.” Dat deed Bert een paar jaar om daarna over te stappen naar de Markelose Dorpsstraat waar Berts vader de fietsenzaak van zijn opa overgenomen had. Hij repareerde fietsen en bromfietsen.

Maar korte tijd later werkte hij ruim vier jaar bij Gazelle in Dieren om mee te helpen aan een speciale afdeling waar racefietsen werden gemaakt. Bert: “Gazelle fabriceerde goede, degelijke rijwielen en wilde onder leiding van directeur Willem Breukink, de vader van Eric, racefietsen gaan ontwikkelen. Ik heb Breukink senior goed gekend”, zegt Bert, “had er veel contact mee. Het was een aardige man, die zeer wielerminded was. Hij was ook een tijdje voorzitter van Olympia’s Tour.”

Bert werkte als twintiger ook voor Goossen in Almelo. “Ik begon er op maandag. De eigenaar gaf me de sleutel en zei ‘Red je er maar mee, ik moet naar het ziekenhuis in Utrecht voor een hartoperatie’. Hij kwam een paar weken niet op de zaak. Zijn vrouw regelde veel en ik redde me inderdaad wel in de werkplaats met alles wat daar voorbij komt.”

In 1969 ten tijde van de wereldtitelstrijd werkte Bert voor de firma Ossenkoppele in Almelo, een zaak in radio’s, tv’s, fietsen en brommers. Maar de zaak werd verkocht en Bert was in 1970 werkloos. Hij begon voor zichzelf in Enter. De opening was feestelijk. Zie de foto. Petra de Bruin, wereldkampioen bij de vrouwen was erbij, de door Bert gecoachte veldrijder en plaatsgenoot Hennie Stamsnijder. Jan Janssen was er en Berts gangmaker Bruno Walrave. En nog tientallen belangstellenden.

Maar ook in zijn eigen zaak zou Bert zijn pensioen niet halen. Hij werd benaderd door Shimano, een wereldmerk in fietsonderdelen, gevestigd in Nunspeet. “Ik gaf destijds wel eens lezingen aan fietsers. Dat hadden ze gehoord. Ze trokken mij aan om overal in het land technische uitleg te geven over materialen en over nieuwe types. Ik gaf dan uitgebreide informatie daarover met tussendoor de nodige kwinkslagen. Het was erg leuk om te doen.”

Bert bezocht ook wedstrijden om de renners of rensters te ondersteunen. Zo was ik ergens in het buitenland bij een wereldbekerwedstrijd mountainbike en kreeg klachten over de racebrillen. Ze besloegen te snel. Ik gaf ze een flacon en zei dat het een tovermiddel was. Ze moesten een paar druppels op de glazen doen en het was klaar, zei ik. Het ging vervolgens prima met de bril en toen wilden ze allemaal een paar druppels van het wondermiddel van mister Boom. Ze wisten niet dat ik een afwasmiddel had over gegoten in de flacon.”

Bert had tot 2003 een geweldige tijd bij Shimano. Een aantal keren bezocht hij Japan waar zich de hoofdvestiging bevindt en Maleisië, waar Shimano ook zit. Hij werd er altijd buitengewoon eervol ontvangen. “De baas van Shimano in Japan zei tegen zijn mensen dat ze goed moeten luisteren naar mij, want ze konden veel van mij leren. Dat streelde mijn ego enorm. Een Japanner zegt tegen zijn Japanse werknemers dat ze veel van een Nederlandse fietsenmaker kunnen leren. Mooi toch?”

Zoon Bart nam in 2003 Berts werk over.

Bijna iedere wielrenner is lid van een vereniging. Daar tref je trainers en coaches en kun je met clubgenoten trainen en naar wedstrijden gaan. Bert begon in de jaren vijftig bij De Tubanters in Hengelo. “Omdat het de enige club in de regio was, die niveau had”, herinnert hij zich. Er waren meer renners van buiten Hengelo lid van deze vereniging.

Beginjaren zestig stapte hij over naar Wilhelmina in Eindhoven. Wel bijzonder, want hij woonde gewoon in Enter. “Ik had daar meer kansen om klassiekers te rijden”, verklaart hij de ‘transfer’. “Je vereniging schreef je dan in.” De overschrijving was bijvoorbeeld ook van belang voor deelname aan Olympia’s Tour. Aan deze belangrijke etappekoers voor amateurs had nog nooit een Tukker meegedaan. Bert was in 1959 de eerste toen hij in de ploeg van Wilhemina werd opgesteld. In 1960 was hij niet van de partij, in ’61 werden hij en Enschedeër Jurrie Dokter opgesteld bij Wilhelmina. Bert eindigde een paar keer kort, want hij was in vorm. Een week eerder was hij ook al vierde geworden op het NK.

In 1962 schreef Bert zich in bij De Bataaf in Halfweg, een sterke vereniging in Noord-Holland met renners die veel grote koersen wonnen zoals de ervaren Mik Snijder, die in ’54 de Ronde van Overijssel had gewonnen en ’61 Olympia’s Ronde. “We noemden hem opa Dribbel”, vertelt Bert. “Omdat hij ouder was dan wij.”

Gerard Wesseling, ook oud-winnaar van Olympia’s Ronde, Dick Enthoven de oud-kampioen van Nederland en Enschedeër Jurrie Dokter waren eveneens lid van De Bataaf. “Je had bij zo’n sterke club meer mogelijkheden en kansen en je kwam daardoor meer in de belangstelling te staan van de bond en sterke ploegen. Omdat De Bataaf in Halfweg gevestigd was, vind je in de uitslagenlijsten van die tijd achter de namen van Boom en Dokter regelmatig die plaatsnaam. Maar Bert bleef gewoon in Enter wonen. Jurrie Dokter had er wel een logeeradres. Met Dextro Energie als sponsor stonden beide Tukkers ook weer op de deelnemerslijst van Olympia’s Tour. Overigens, in ’63 en ’64 was geen streekgenoot present in de etappekoers, Jan Boode uit Nijverdal was in ’65 de volgende, Wim Neeskens (Borne) volgde in ’66 en in ’67 reed Henk Nieuwkamp (Borne) een sterke ronde. Ook Haaksbergenaar Gerrit Leferink was erbij dat jaar. Beide mannen reden Olympia’s Tour ook in ’68, Nieuwkamp voor de sterke Amstel-ploeg, Leferink namens de militaire ploeg. Beiden eindigden bij de eerste twintig. Nieuwkamp was dat jaar de eerste Twentse etappewinnaar.

Terug naar Bert en zijn lidmaatschap van De Bataaf in Halfweg. Wat daarvan ook een voordeel was, dat was de connectie met de bekende sportarts J.H.M. Rolink die clubarts was van Ajax. De uit Oldenzaal afkomstige Rolink woonde in Velsen-Noord en was niet louter verbonden aan Ajax. Hij had ook interesse in andere takken van sport. Zwemmers, schaatsers, wielrenners, kanoërs, judoka’s: ze konden allemaal bij John Rolink terecht. Hij was jarenlang de bekendste sportarts van Nederland, door Ajax en onder meer dankzij het feit dat hij vijftien maal actief was in Olympia’s Ronde van Nederland. In november 1987 is hij overleden.

Bert: “Ik was een keer bij hem in zijn praktijk in Velsen-Noord. Toen we klaar waren, gaf hij me tien losse guldens en zei: ‘Koop onderweg een lekkere biefstuk.’ Dat was dokter Rolink, een heel aardige man.”

Eind jaren zestig werd Bert lid van AWV De Zwaluwen in Almelo en dat is hij nog steeds. Inmiddels is hij erelid. “Toen ik me daar aanmeldde, was het een club in opkomst”, weet Bert. “ A. Dollekamp, een neef van mijn moeder, was voorzitter. Hij was ook een van de organisatoren van de Ronde van Overijssel. Later had je Barend Meulenbeld, ook zo’n actieve vrijwilliger. Hij is liefst twintig jaar voorzitter geweest. Dat is altijd de kracht van De Zwaluwen geweest, het grote aantal vrijwilligers die bergen werk verzetten.

“Toen Barend gestorven was, heb ik bij de crematie nog een toespraakje gehouden voor zijn dochters. Toen heb ik gememoreerd wat hij allemaal voor de Zwaluwen heeft gedaan. Dat soort mensen wordt vaak ondergewaardeerd.”

Zijn waardering voor de vrijwilligers van de Almelose wielervereniging uitte Bert op een van de ledenvergaderingen ook voor zijn plaatsgenote Heidi Pluimers, de dochter van oud-renner Gerrit. “Ook zij was zo’n formidabele kracht voor de club. Ik heb haar als dank het shirt gegeven waarin ik wereldkampioen ben geworden. Via haar bracht ik eigenlijk een hommage aan al die helpers. Ik neem heel diep mijn pet af voor hen.”

Hoe vaak is de Ronde van Enter al wel niet verreden? Ten huidigen dage wordt het evenement nog steeds gehouden. Alweer heel wat jaren racen de renners over een parcours in het dorp zelf. In de tijd van Bert Boom lag de omloop buiten het dorp rondom sportpark De Krompatte van de vv Enter. Bert streed er tegen zijn plaatsgenoten, tegen streekgenoten en ook tegen coureurs uit andere delen van het land. Eerdere gesprekken met Enterse renners duidden erop dat de Ronde van Enter voor het eerst in 1959 is gehouden.

Een van de belangrijkste aanjagers van was ene Hendrik Krake, bijgenaamd Kraakn Hinke. Hij was secretaris van het opgerichte wielercomité. Voorzitter was Jo Grouwe, Johan Reyerink nam het penningmeesterschap voor zijn rekening. ‘Hendrik was de initiatiefnemer. Hij woonde nog bij zijn ouders aan de Baanakkersweg, was vrijgezel en gek van wielrennen’, vertelt Bert. ‘Hij had veel tijd over voor zijn hobby.’ Zonder Hendrik Krake was Enter nooit een wielerdorp geworden. Het comité organiseerde een jeugdronde en al gauw een echte Ronde van Enter. In het dorp woonde een groep renners die naam begonnen te maken. Johan en Gerrit Pluimers, Henk (Dieks) ten Berge, Gert Zwienenberg, Harrie Homan, Henk Hinsenveld en in 1960 kwam Bert Boom in het dorp wonen. Dat was natuurlijk extra prettig voor een beginnend wielercomité.

Evert Hup uit Kampen won de eerste Ronde van Enter. Bert (toen nog inwoner van Herike), werd zesde. Enterse renners worden niet genoemd.

Bert vertelt dat Krake en de zijnen de ronde op tweede pinksterdag programmeerden. Weliswaar was er concurrentie van de motorraces in Tubbergen, toch was er in het dorp veel volk op de been. Ook aspiranten en nieuwelingen reden de ronde. ‘Het was voor heel Enter een uitgaansdag’, zegt Bert.

In 1960 moesten de renners 112 kilometer afleggen. Het veld was sterk. Henk Hoekstra uit Ureterp won destijds elk weekend een koers. Hij was ook in Enter de beste. De plaatselijke renners deden goed mee. Bert werd derde, Gert Zwienenberg zesde. Bij de nieuwelingen reden Johan Pluimers en Dieks ten Berge zich bij de eerste tien.

Over Hoekstra gesproken. Hij kwam jaren achter elkaar naar Enter en dan wisten Bert en zijn plaatsgenoten evenals andere favorieten dat ze een pittige opponent moesten bestrijden. Maar eigenlijk was Enter jaarlijks in trek bij toprenners uit het hele land. In 1961 won Hoekstra andermaal. ‘Beetje stugge Fries, vond ik het’, zegt Bert. ‘Het was een echte winnaar. Je spurtte hem er niet makkelijk af.’ Bert wilde voor eigen publiek winnen, maar moest genoegen nemen met de derde plaats. Johan Pluimers werd achtste.

In ’62 was het raak: Bert won. Hoekstra was weer uit Friesland gekomen om te winnen. Maar Bert was alert en had vervolgens het geluk dat sterke concurrenten als Dokter en Van Espen in de laatste bocht onderuit gingen. Cees van Espen werd vierde, Hoekstra was vijfde. Berts plaatsgenoot Gert Zwienenberg, die destijds een aantal goede jaren had, werd tiende. Johan Pluimers werd zeventiende. Henk Hinsenveld werd bij de nieuwelingen achtste.

Arnhemmer Van Espen reed eveneens graag in Enter. Twee jaar later werd hij prof en won in de Tour van 1965 een etappe. ‘Cees reed vaak in onze contreien. Aardige vent’, zegt Bert.

In ’63 was Amsterdammer Cor Schuuring de beste in Enter.
2. Van Espen, 3. Zwienenberg, 4. H. Nieuwkamp (Borne), 10. Hoekstra, 11. J. Pluimers, 13. Hinsenveld. Boom was afgestapt. Bij de nieuwelingen werd Enternaar Lubbers tweede.

In 1964 stond Hoekstra wel weer op de hoogste trede van het podium. met naast hem Johan Pluimers. Nieuwkamp werd vierde, Hinsenveld tiende. Tiemen Groen – wie kent hem nog – won bij de nieuwelingen.

Henk Nieuwkamp begon in die tijd overal wedstrijden te winnen. In ’65 was het raak in Enter.
Uitslag amateurs: 1. H. Nieuwkamp, Borne, 90 km in 2.11.20; 2. J. Bols, Hoogeveen; 3. F. Niemeijer, Hengelo; 4. H. Hoekstra, Ureterp; 5. W. Derkink, Hengelo; 6. J. Boode, Nijverdal. Nieuwelingen: 1. D. van Wijhe, Oosterwolde, 45 km in 1.12.10; 2. J. Palland, Hasselt; 3. B. Wigger, Rossum; 4. T. Francke, Assen; 5. G. Geerdink, Almelo.

In 1966 kwam de wielrennende schaatsenrijder Jan Bols terug naar Enter en greep de winst. Tweede werd…. Hoekstra; 4. H. Nieuwkamp; 6. Gerrit Leferink (Haaksbergen); 15. B. Boom.

Nieuwkamp won ook in 1967, met Bert als tweede en tevens winnaar van de prijs voor de strijdlustigste renner. J. Pluimers eindigde als zesde. Hennie Kuiper werd tweede bij de nieuwelingen. Zoals we echter al eerder in deze serie hebben beschreven, won Bert een maand later de amateurkoers die voorafgaand aan de profkoers werd gehouden. Niemand minder dan Eddy Merckx finishte als winnaar bij de profs.

In 1967 reed Bert ook al enkele keren op de baan en daarom reed hij in de daaropvolgende jaren de Ronde van Enter niet meer.
1968. Amateurs: 1. Marcel Pennings, 2. Dries v Wijhe, 3. Bennie Groen, 5.Neeskens (Borne), 6. F. Niemeijer (Hengelo), 7. Theo Franke (Denekamp), 8. Nieuwkamp.

In 1969 bereidde Bert zich voor op het WK voor stayers. Henkie Nieuwkamp won andermaal de ronde van Enter.
2. B. Groen, 3. H. Kuiper, 4. J. Pluimers, 5. F. Niemeijer, 6. G. Leferink, 7. H. Scheuten, 8. A. Hulzebosch, 9. H. Homan, 10. A. Hassink.

Adspiranten: 1. H. Kamerhuis, 2. J. Veldhuis, 3. H. Lubberding.
Voorafgaand aan de profkoers won Freddie Niemeijer datzelfde jaar voor Klaas Balk, Arie Hassink en Hennie Kuiper.

In 1971 werd Hennie Kuiper weer tweede. Wiecher Vlot won. J. Pluimers was vijfde net achter Herman Snoeijink.

Op 22 mei 1972 was het eindelijk zover dat Hennie Kuiper de Enterse ronde op zijn naam schreef. Hij kwam solo aan de meet en dat zal niemand verwonderen. Zo deed hij het datzelfde jaar ook op de Olympische Spelen. Henk Poppe werd tweede in Enter. In ’73 won deze snelle Nijverdaller de koers wel. Berts broer Henk werd zesde.

In 1974 was Bert 36 jaar. Hij was amateur af en reed in Enter bij de liefhebbers en werd vierde.

Anno 2022 wordt de Ronde van Enter nog steeds gehouden. “Ik ga altijd kijken”, zegt Bert.