24 | EROP EN EROVER

In de eind jaren vijftig en de jaren zestig won Bert Boom tientallen koersen. In de regionale criteriums stond hij regelmatig op het erepodium. Ook in andere delen van het land en in het westen van Duitsland liet de coureur uit Enter met zijn snelle benen menigmaal al zijn opponenten achter zich. Vraag je hem naar zijn mooiste overwinningen, dan noemt hij al gauw de Ronde van Oldenzaal op de derde mei van het jaar 1970, daags na de Ronde van Overijssel waarin hij als derde was gefinisht.
Oldenzaal situeerde het parcours destijds op het ietwat glooiende Kalheupink aan de oostelijke kant van de stad. Honderden toeschouwers zagen een kopgroep wegrijden met onder andere de Friese criteriumkoning Henk Hoekstra, Trijnco Buurmeijer uit Veendam, de sterke Piet Kleine uit Hollandsche Veld en de 18-jarige Herman Snoeijink uit Denekamp die als jonge renner indruk maakte en al een aantal koersen had gewonnen. Dat hij in het naburige Oldenzaal ook graag wilde winnen, stak hij niet onder stoelen of banken.
De groep Snoeijink nam een ronde voorsprong op het peloton, waaruit Bert intussen ook was ontsnapt, samen met onder andere Jan Bols, Willem Neeskens, alias de Beul van Borne en Gerrit Leferink uit Haaksbergen. “Vier ronden voor het einde reed ik weg uit deze groep. Bij het ingaan van de laatste ronde zag ik in de verte het peloton voor me met daartussen de koplopers. Ik zette alles op alles, reed langs het peloton en passeerde ze allemaal. Erop en erover. Snoeijink dacht dat deze Ronde van Oldenzaal voor hem zou zijn, maar toen racete de ouwe Boom met een rotgang erlangs”, lacht Bert 52 jaar na dato. Op de krantenfoto zie je dat de gretige Snoeijink enorm baalde. Woedend sloeg hij op het stuur toen Bert als eerste over de finish ging.
Later zou Gazelle de finishfoto van de Oldenzaalse ronde gebruiken voor een folder. Uit de mond van Snoeijink zie je dan een tekstballonnetje met de woorden: Nu wil ik ook een Gazelle.

Aan de finish wachtte Bert nog een verrassing. Niemand minder dan wereldkampioen schaatsen Ard Schenk had de wedstrijd gevolgd en reikte de prijzen uit. Bert: “Hij vond het een mooie koers, zei hij. En hij was onder de indruk van de manier waarop ik had gewonnen. Schenk was een kenner.”

Amateurs: 1. B. Boom, 2. H. Snoeijink, 3. H. Hoekstra, 4. T. Buurmeijer, 5. A. Hazewinkel, 6. P. Kleine, 7. H. Luchies, 8. A. Hofman, 9. J. Bols, 10. J. Nijhof.
Nieuwelingen: 1. W. Albersen, 2. J. Poelman, 3. J. Zweerink, 4. G. Beem. 5. C. Bongers.

23 | SCHELM

De wielrenner Bert Boom alsmede de oud-wielrenner Bert Boom stond ook bekend om zijn humor, om zijn grapjes. Menigeen herinnert zich zijn twinkelende oogjes. Af en toe was en is Bert een schelm, een vlegel zonder weerga. Ik zie hem nog na afloop van de jaarlijkse gentlemenkoers in Hummelo tijdens het slotdiner een serie afgekloven kippenboutjes naar coureurs aan de andere tafels gooien.

Liefst zeventien jaar fungeerde de oud-wereldkampioen als Sinterklaas op de basisschool in Enter en ook in gezinnen. Dat was altijd een feest, zowel voor de kinderen als voor de aanwezige volwassenen.

In 1984 werd hij Prins Carnaval. De mannen van de Enterse Boorköttels vroegen hem voor deze buitengewoon gewichtige functie. De presentatie was verwarrend. “Ik moest eerst in de ton om de carnavalisten met een buut te vermaken’, vertelt Bert. “Daarna zou de nieuwe Prins aan de mensen worden voorgesteld. Maar dat was ikzelf. Daarom kondigde ik aan dat Bertus Slot die ook aanwezig was, de nieuwe Prins van de Boorköttels zou worden. Bertus, oud-renner en sportmasseur vertrok geen spier. Zijn vrouw Riek schrok enorm. Haar man Prins Carnaval? Ze wist nergens van.
Ikzelf ben toen van het podium afgegaan en kwam even later als Prins terug.” De Boorköttels hadden een Prins van naam en Riek Slot was opgelucht.
Overigens had het nieuwe, maar tijdelijke ambt van Bert nog een bijzondere consequentie. Hij zou meedoen aan het TV-programma van de EO, Spelregel genaamd, met als presentator Berts oud-plaatsgenoot Rob van der Spek. De opbrengst ging naar een goed doel. “Maar ze ontdekten bij de EO dat ik Prins Carnaval was geworden en toen mocht het niet meer. Volgens de principes van de EO kon dat niet. Daar kwamen toen de kranten massaal op af en ook was ik te gast in radio- en tv-programma’s zoals de talkshow van Sonja Barend om over de rel met de EO praten. Dat waren nog eens tijden”, glundert hij met weer die glimmende oogjes.

“En eigenlijk waren Truus en ik geen carnavalstypes. We gingen er eigenlijk nooit heen. Maar het ging me goed af, dat mag ik wel zeggen.” Op de bovenste foto krijgt Prins Bertus I van de Boorköttels van burgemeester Lieuwen de sleutel van het gemeentehuis.

Oh ja, we hebben ook nog een foto met Bert in een schilderachtige vermomming op een antieke gentleman-fiets. “Dat was in 1993 ter gelegenheid van de bruiloft van Marieke Kroes, een bekende oud-renster. Ze vroeg me of ik met die fiets voorop wilde rijden. En dat wilde ik wel.”
Weer een voorbeeld van Berts eigenschap dat hij zich graag en moeiteloos hulde in uitzonderlijke creaties.

RIP MICHIEL KEMPERS EN KOEN WEIJDIJK

Twee overlijdensadvertenties die mijn aandacht trokken. Die van Michiel Kempers, loyale, ijverige, eigenzinnige oud-medewerker van de Sportredactie van de Twentsche Courant en na de fusie van de Twentsche Courant Tubantia. Hij overleed door een hartinfarct.

Michiel was nog altijd actief in de basketbalwereld in allerlei functies, was jarenlang een van de drijvende krachten achter de Twente Rally die jaarlijks in het najaar in en rond Hengelo wordt gehouden en had ook in andere takken van sport zijn verdiensten. Hij speelde een tijdlang cricket en was ooit doelman van de HVV Hengelo.
Fijne vent. Hij is 68 jaar geworden.

Op dezelfde pagina werd ook het overlijden gemeld van de bijna 85-jarige Koen Weijdijk. Heb hem niet gekend of zien voetballen, maar ik weet wel dat hij in zijn jonge jaren een technisch begaafde rechtsbinnen was van Enschedese Boys en als zodanig nog drie jaar met Abe Lenstra in hetzelfde elftal speelde.
Toevallig heb ik mijn archief een knipsel van een wedstrijd tussen Sportclub Enschede en Enschedese Boys, waarin Weijdijk een belangrijke rol speelde. Vaak kwamen die wedstrijden niet voor, Sportclub speelde meestal hoger. In dit geval ging het om een bekerwedstrijd tussen beide clubs. Een derby tussen de zwarten en de groenen, tussen de ietwat elitairs en het plebs, was sowieso al het gesprek van de dag, maar die wedstrijd op 17 augustus 1960 was extra bijzonder, omdat beide ploegen twee absolute vedettes in de gelederen hadden. Bij Sportclub stond wereldkampioen Helmut Rahn in de basis en ook nog de internationals Voges en Kerkhoffs, bij de Boys stond de bijna 40-jarige Abe Lenstra naast Weijdijk en Gerrit Moddejonge. Duizenden toeschouwers zagen de Boys winnen met 2-0. Abe maakte de 1-0 en Weijdijk (zie het knipsel) de 2-0. Leuk omdat nog even te memoreren bij de dood van Weijdijk. De Enschedeër is 85 jaar geworden.

Hierboven een portretje van Michiel en onderaan de elftalfoto van de Boys uit 1960 met de bekende voorhoede Weijdijk, Ter Mors, G. Moddejonge, Lenstra en Leusink.
In 2017 is de vereniging Enschedese Boys opgeheven.

 

22 | BALKON NAAR BENEDEN

Weer even terug naar 1969, om precies te zijn naar de 22e augustus. Bert Boom was twee dagen eerder in Brno verrassend wereldkampioen geworden achter de grote motoren.

Terug in Enter zou hij na een rondrit gehuldigd worden. Hij woonde in de Van Uitertstraat. Toen de open auto met de held door zijn eigen straat reed, was het juist daar enorm druk. Rijen dik stonden inwoners en wielerliefhebbers langs de straat om hun wielerheld toe te juichen.

Aan de overkant van Berts huis stonden op het balkonnetje van nummer 27 liefst 14 mensen te duwen en te dringen om een glimp van de kampioen mee te krijgen. “Op de plek waar normaal gesproken slechts een dekentje over de balustrade hing, stonden nu veertien mensen”, vertelt Bert. “Tja, dat balkon hield het niet en stortte naar beneden. Ik zag het gebeuren en riep meteen ‘wegwezen hier’. Anders zou het enorme chaos worden en konden de hulpverleners er niet door.”

Het gezelschap reed door naar café Koenderink voor de officiële huldiging. Maar daar werd logischerwijs mee gewacht tot er meer duidelijkheid was over de ramp met het balkon. Bert: “Op enig moment kwam dokter Veldhuyzen Van Zanten naar de zaal om verslag te doen. De gewonden waren naar het ziekenhuis gebracht. Sommigen hadden botbreuken, anderen hadden een herenschudding en een dame werd met een schedelbasisfractuur naar een ziekenhuis in Enschede gebracht. De slachtoffers die er zonder kleerscheuren afgekomen waren, zaten nog vol emoties.”

De dokter adviseerde de organisatie om de huldiging door te laten gaan. “We hebben de bloemstukken die we kregen, naar de mensen gebracht die op dat balkon gestaan hadden”, zegt Bert. “Op het nippertje trokken we de kaartjes met ‘Gefeliciteerd met je wereldtitel’ er nog af.”

De balkons in de Van Uitertstraat werden daarna door de gemeente of door de eigenaars zelf extra goed gestut.

TRAINER IN GODBETERT ENSCHEDE

Het was gisteren twaalf jaar geleden dat FC Twente een nieuwe trainer presenteerde. Michel Preud’homme luidde de naam. Voormalig topkeeper. Trainer van AA Gent. Hij bleef maar een jaar bij de FC, maar het was een van de allerbesten die ik bij de club heb meegemaakt.

Aanvankelijk was men sceptisch. Een doelman kan nooit een goede trainer zijn, zeiden de twijfelaars. Johan Derksen noemde hem een dorpsidioot en wij als journalisten zagen een man die tijdens de persbijeenkomsten af en toe een stukje pruimtabak achter zijn kiezen drukte.

Maar al gauw bleek het een man te zijn met een enorme arbeids-ethos. Hij werkte dag en nacht en allengs kregen we meer respect voor hem. Preud’homme bleek een professional te zijn, een voortreffelijke vakman. De Belg won met de FC de Johan Cruijff-schaal, de beker, werd bijna kampioen en leidde de ploeg tijdens enkele schitterende Champions League-wedstrijden. Ook werd hem nog de Rinus Michels Award toegekend. Dat zegt genoeg.

De bekende Vlaamse auteur Herman Brusselmans vernam destijds ook dat Preud’homme van Gent naar Enschede verkaste en schreef er een column over in Het Laatste Nieuws.
Een fragment:
Michel Preud’homme, het genie met het kapsel, de tanden en de pruimtabak, verkast zomaar eventjes naar Twente. Ik zal nooit begrijpen waarom iemand, of hij trainer is of wat dan ook, de schitterende stede Gent zou willen verlaten. Zelfs al zit ik weg te kruipen van ellende in het meest afgelegen hoekje van m’n huis, dan ben ik blij dat dit hoekje zich in Gent bevindt en niet in noem maar op New York, Parijs, Londen, Berlijn, Madrid, Milaan, Lissabon, Kopenhagen of godbetert Enschede, een stad waar ik ooit één keer doorheen gewandeld heb en die me zo depressief maakte dat ik midden in een kleine, doodlopende Enschedese steeg tranen met tuiten begon te huilen. Preud’homme moet echter zijn eigen plan trekken en ik geloof niet dat wij ervan wakker liggen.

BRUILOFTEN

Week 21 was de week van de bruiloften. Très Chic en andere bruidsjurkenfabrikanten maken plotseling overuren. De lockdowns zijn omgeslagen in een heftige revival. Zelf had ik voor het eerst in jaren ook een bruiloft. Dat was van kennissen van mij, Milou en Wilbert, een alleraardigst paar uit Hengevelde. Ze hadden midden in het dorp in de tuin achter het huis van Wilberts oom een tent geplaatst met uitzicht op een fraaie, grote vijver die natuurlijk verlicht was.

De catering was goed en het gelukkige bruidspaar genoot.

De dj was behoorlijk professioneel, hoewel ik zelf een aangenaam orkestje prefereer. Hij woont in het dorp en kent de gasten. Dat scheelde natuurlijk. Het maakte de bruiloft persoonlijker. Wel betrapte ik hem erop dat de volumeknop van zijn installatie bij de meeste plaatjes die hij draaide, vast bleek te zitten op de hoogste stand. Al die dansende gasten vonden het prima, maar gesprekken voeren was daardoor nogal moeilijk. Niettemin was het een prachtige party met als bijkomend voordeel dat de gasten bijna allemaal lopend of per fiets naar de feesttent waren gekomen.

Dat was voor drie andere bruiloften wel anders. Die vonden plaats op speciale locaties. Goede kennissen van ons reisden voor een identieke happening af naar Toscane, waar de zoon zijn trouwplechtigheden gesitueerd had, weer andere bekenden komen dit weekend thuis na het huwelijksfeest van een neef in het Namibische Windhoek, waaraan ze meteen een rondreis door het land koppelden en een andere kennis reisde af naar Ibiza waar dochterlief ging trouwen.

Er is een nieuwe trend ontstaan, ver weg trouwen. Gasten stouwen mooie pakken en jurken in koffers, pakken de auto of het vliegtuig, boeken daar een hotel of zetten er hun tent op en vieren op een panoramische plek tussen de heuvels of op een strand hun eeuwige connectie.

Tja, je zult wel moeten als je kind een van de hoofdpersonen van de festiviteit is, maar ik prefereer vooralsnog een tent of zaal in het dorp. En dan het liefst met live muziek (geen hardrock).

21 | BOOM & DOKTER

Laten we af en toe eens kijken naar de concurrenten van Bert Boom in zijn jaren als amateurwielrenner. Wie waren de grootste rivalen, wie waren samen met hem eind jaren 50 en in de jaren 60 de besten van de regio?

Meteen valt de naam Jurrie Dokter uit Enschede. “Dat was een geduchte tegenstander”, zegt Bert. “Hij was iets ouder. Toen ik nog nieuweling was, was hij al amateur. Ik won in Enschede mijn eerste officiële wedstrijd. Daarna bleef ik kijken naar de koers van de amateurs. Daar maakte ik ook meteen kennis met Gerritje Dokter, de moeder van Jurrie. In de bocht waar ik stond te kijken, waren enkele opgeschoten jongens met brommers aan het klieren. Nozems heetten dat soort knapen in die tijd. Ze waren balorig. Een van hen kwam op het idee om de renners dwars te zitten als ze in aantocht waren. Dan wilde hij met zijn brommer een beetje op de weg gaan staan. Maar ineens kwam er een vrouw op de kwajongen af en sloeg hem keihard met haar paraplu op de kop. ‘En maak dat je wegkomt’, schreeuwde ze hem toe. Dat was Gerritje. Wat was die vrouw fanatiek. Ik heb het zelden zo meegemaakt”, aldus Bert.

Jurrie Dokter reed volgens Bert minder wedstrijden dan de andere coureurs. Maar hij won vaak, net al Bert. “Jurrie was een eenling. Moeder Gerritje was zijn belangrijkste coach. Ik herinner me de Driedaagse van Gelsenkirchen. We lagen met een aantal coureurs in een jeugdherberg. Moeder Dokter lag er ook tussen.”

Een van Dokters mooiste overwinningen was de Ronde van Drenthe in 1960. Bert vertelt dat de Enschedeër in de eindfase in de ontsnapte groep van negen man niet meer op kop kwam. Hij was aan het eind van zijn krachten. De renners uit het westen maanden hem: “Kop overnemen!” Maar Dokter hield de benen stil. “Twee bochten voor de finish demarreerde hij en won de klassieker. Slim gekoerst’, zegt Bert, die zelf tweede werd.

Toch vraagt dat om weerwoord. Even bij de 86-jarige Jurrie Dokter langs in Enschede. “Hij was toen kwaad op mij. Maar ik vond Bert een leuke jongen. Het was een goeie wielrenner. Hij was slim en had een scherpe eindsprint”, zegt Jurrie die naast de Ronde van Drenthe ook met een voldaan gevoel terugkijkt op fraaie overwinningen in Bocholt en Duisburg.

“In die Ronde van Drenthe was ik op achterstand geraakt”, luidt zijn verklaring, “en heb ik met nog enkele pechvogels het peloton en de kopgroep ingehaald. Daardoor was ik een tijdje helemaal kapot.”

Een jaar later werd Bert in Drenthe derde achter Kees de Jongh uit Westgraftdijk en Jac Mesters uit Den Haag. Jurrie Dokter finishte pal achter Gerben Karstens als elfde. De Enschedeër was intussen lid van de bekende wielervereniging De Bataaf uit Halfweg waar een echte topsportcultuur heerste. Hij woonde toen tijdelijk in het westen des lands.

Bert vertelt dat Jurrie later zijn vader heeft opgevolgd als houder van een rijwielzaak die gericht was op racefietsen. “Ik kocht er mijn eerste raceframe, een Wevo Supersport. Ik mocht het bij hem ook in mijn fiets bouwen.”

Dokter sr verkocht korte tijd later raceframes onder zijn eigen naam, daarmee inspelend op de bekendheid van zijn zoon. Ook richtten ze een eigen wielerploeg op, genaamd Jurrie Dokter-Libertas.

 

ZO JAMMER

Het is nog niet weg, een dag later. Ik voel het nog steeds. De degradatie van Heracles is nog niet weg uit mijn hoofd. Als journalist kwam ik tientallen jaren bij de club uit Almelo. Bij de wedstrijden, soms bij een training, soms voor een interview of een persmeeting. En uiteraard was ik altijd zo neutraal en objectief mogelijk, zoals het hoort. Maar ik kwam er altijd graag. Net zoals ik ook altijd graag bij FC Twente kwam en in mijn tijd bij Radio Oost bij Go Ahead Eagles of De Graafschap.

Bij Heracles was het gemoedelijk, was het altijd prettig werken. De mensen die je nodig had, trainers, spelers, voorzitters, directeuren, woordvoerders, ze waren altijd gemakkelijk in de omgang en haast altijd openhartig. Of het nou de tijd van de eerste divisie was aan de Bornsestraat, toen de club zelfs een aantal jaren in de onderste regionen amechtig rond ploeterde om het hoofd boven water te houden, of de tijd aan de Weezebeek in het nieuwe en daarna nog nieuwere stadion. Er viel veel te beleven bij Heracles en veel te rapporteren aan luisteraars of lezers. En vooral herinner ik me prachtige wedstrijden. Dit seizoen was ik er nog eenmaal: Heracles – AZ 3-2, schitterende pot met doelpunten van Burgzorg, Vloet en Sierhuis, spelers die vervolgens van het toneel verdwenen zijn. Schaars hoogtepunt in een jammerlijk seizoen.

De degradatie zag ik aan komen. De selectie was al van een heel matig niveau en vervolgens ging er zoveel (te veel) fout – lees de TC Tub er maar op na – dat ik een paar weken geleden al zei: Dat gaat mis daar in Almelo. En het ging mis. Jan Smit zag het afgelopen week ook, de erevoorzitter jankte er op los, voordat het pleit beslecht was en vergat daarbij niet zichzelf op de borst te rammen. Had een weekje of twee gewacht Jan, met je lijkzang.

Jammer, heel jammer allemaal, vooral voor de duizenden fans van de club. Uithuilen en daarna zoveel mogelijk door proberen te gaan met de randvoorwaarden van de eredivisie. Dus niet bezuinigen op de selectie die de rentree moet realiseren. Dan komt het goed. Ben benieuwd!

20 | ZO GROOT ALS EEN MANDARIJN

Tijd voor een serieuzer onderwerp. Bert Boom lag in zijn 84-jarige leven ook wel eens in het ziekenhuis. In maart 1976 was de nood hoog. Bert merkte dat hij steeds dover werd. Onderzoek wees uit dat er een tumor in zijn hoofd zat, op een zeer gevaarlijke plek, achter het linkeroor. “Daar zat ook het evenwichtsorgaan. Die tumor was volgens de dokter zo groot als een mandarijn.” De dokter had, zo vertelt Bert, nog wel een verrassende mededeling voor hem. “Hij had ook geconstateerd dat ik hersens had. Maar helaas wilde hij dat niet schriftelijk bevestigen. Ook vroeg hij zich af wat ik met de ruimte ging doen, waar die tumor had gezeten.”

Alle gekheid op een stokje, het was een heftige tijd. Bert lag aanvankelijk in het academisch ziekenhuis in Leiden, maar daar durfden de dokters het niet aan. Hij ging over naar het Wilhelmina Gasthuis in Amsterdam. “Daar werd ik behandeld door dokter Matricali die mij kende van de baanwedstrijden, waar hij vaak betrokken was bij de uitvoering van dopingcontroles.”

Bert werd geopereerd. Voorzichtig werd de tumor uit zijn hoofd gehaald. Zijn vrouw Truus logeerde intussen in Amsterdam bij een familielid. De schrik zat er goed in bij haar. Na acht dagen mocht Bert naar huis. “Ik moest weer leren lopen, heb toen heel wat keren met Truus gewandeld”, glimlacht hij.
“We waren nog niet terug in Enter”, reageert Truus, “of hij had alweer een boel gekheid. Drie weken later zat hij alweer op de fiets.”
“Ik moest wel oppassen met het draaien van het hoofd. Maar eigenlijk ging dat vanzelf, want dat wilde ik sowieso wel laten”, herinnert Bert zich.

Hij trainde langzaam maar zeker weer meer en deed dat met een doel. Vijf maanden later waren de wereldkampioenschappen voor veteranen in het Oostenrijkse Sankt Johann. Daar wilde hij per se aan meedoen. Hoe dat afliep, is bekend. Bert greep daar de titel tot verbazing van velen en vooral van de medici in het Wilhelmina Gasthuis. “Ik moest daar kort na dat kampioenschap voor controle terugkomen. Toen ik binnenkwam, wees de dokter achter mij naar de deur. Daar hing een knipsel van mijn wereldtitel. Je bent genezen verklaard, zei de dokter met een vriendelijke glimlach.”

Op de titelstrijd in Sankt Johann komen we in deze serie zeker nog terug.

NAGESLACHT

De meimaand met de gratis concerten van merels en andere lijsters. Of van de nachtegaal. Hoe schitterend is dat. Al die dieren die in de andere jaargetijden vooral bezig zijn met het vergaren van voedsel, maar in deze tijd ook hartstikke druk zijn met het creëren van nageslacht. Daar moet alles voor wijken.

Ze versieren een partner, fluiten prachtige deunen en zoeken een plek voor de kraamkamer. Dan nog even een gezin stichten. Soms is het verlangen zo intens, maar is het vinden van een prettige, adequate locatie lastig. Dan kiezen ze – opportunistisch als ze soms zijn – voor een bijzonder en in hun ogen handig, gemakkelijk plaatsje.

Ons mensen wordt niks gevraagd. Door hun gretigheid, hun opgewonden stemming meent het beest(je) dat alles moet kunnen.
De halfwilde eend maakte in de tuin van kennissen een nest in een paardenkrub. Daar had de vrouw des huizes echter bloemen gepland. Ze plantte de petunia’s, terwijl madam eend zat te broeden en ook gewoon bleef zitten, ondanks de activiteit om haar heen.
Ook de vogels in de stad moeten iets met hun aandrang om voor nageslacht te zorgen. Hier in Hengelo heeft een inventieve koolmees de brievenbus uitgekozen van vrienden van ons. Goed idee, een smalle gleuf waar geen rover bij kan, betere plek vind je haast niet. De eigenaars van de brievenbus vonden het na enige aarzeling ook een goed idee. Ze wilden meewerken en zochten tijdelijk een oplossing voor de dagelijks post.
Tot nu toe gaat het goed.