“ORANJE HAD THUIS MOETEN BLIJVEN”

/in /door

De kop is eraf. Thuisland Brazilië voetbalde bij vlagen heel aardig en had de scheidsrechter mee. We zaten met zo’n honderd mensen te kijken naar de openingswedstrijd. In de grote zaal van de Club van het Braziliaanse stadje Holambra  hing een groot scherm, de voetballiefhebbers zaten aan tafeltjes met zakken popcorn erop en een steeds groter aantal lege bierblikjes. Naast mij zat mijn neef Gerard die me kort voor het einde van de wedstrijd vroeg hoeveel punten een land krijgt bij een overwinning. Zoveel verstand heeft Gerard van voetbal. Heel weinig dus.
Je snapt het al. Ik ben weer eens naar het land gereisd waar voetbal een religie is, deels vanwege privé-aangelegenheden, deels  voor het WK.

Je hebt neven en neven. Hier in Holambra, het boerenstadje met evenveel inwoners als Goor, wonen drie neven van mij. Thom, de jongste is een echte voetbalgek. Hij kijkt elke dag zeker één wedstrijd op de televisie en kent alle spelers van de hoogste divisie. Vanaf de eerste slokjes moedermelk nestelde tot in zijn diepste vezels het besef dat voetballen veel belangrijker is dan een 8 voor taal en rekenen op het schoolrapport.

Arnold, de oudste neef is een drukke zakenman, maar af en toe kijkt hij ter ontspanning graag een wedstrijdje op televisie. Daartussen zit neef Gerard. Hij weet dus weinig tot niets van voetbal en wil dat ook graag zo houden. Zijn desinteresse in deze sport is dit jaar nog veel sterker geworden. Het WK-voetbal heeft hem definitief omgeturnd van gedoger tot hater. Desondanks ging hij gisteren niet met de rug naar het scherm zitten.

Ik mail vaak met hem, we skypen af en toe, maar nooit gaan de gesprekken over voetbal. Tot vorige week. “Brazilië is gek geworden”, meldde hij per mail. “Ik word steeds kwader. Dat WK-voetbal moet absoluut geboycot worden. Ik verwacht van jou dat je je uiterste best doet om in Nederland te regelen dat Oranje thuisblijft. Jullie  moeten een daad stellen. Jullie moeten niet gaan. Als Nederland niet meedoet aan het WK, zal de hele wereld te zien krijgen wat er allemaal mis is in dit land. Wat hier gebeurt, kan echt niet. Onderwijs, huisvesting en ziekenzorg hebben miljoenen nodig, maar het geld is er niet, want het WK kost miljarden, waarvan de helft naar buitengewoon  corrupte aannemers en projectontwikkelaars gaat. Als je hier bent, zal ik je alles daarover vertellen”, mailde hij.

Intussen ben ik een paar dagen in dit prachtige deel van de wereld met als hoogtepunt het weerzien van mijn dochter die sinds januari door Zuid-Amerika reist. Vrijdagavond viel ze op het vliegveld van Sᾶo Paulo in mijn armen. Emotioneel moment. Aanstaande zaterdag trouwt mijn nichtje Katya met haar Elvis Klein Gunnewiek. De fraaie Achterhoekse achternaam wordt dan officieel gekoppeld aan de mooie Twentse naam Eijsink. En dat gebeurt dan in Brasil. Naar die happening mogen mijn dochter en ik ook heen. Daarna maken we een tripje naar Porto Alegre waar we Nederland-Australië gaan zien en zo gaat het verder.

Met Gerard  heb ik intussen volop gesproken over de schandalen achter het groots opgezette WK in het land waar voetbal zo enorm belangrijk is. Oranje is wél gekomen. King Louis begint deze week met zijn jongens aan de rit naar de finale (ik heb een grenzeloos vertrouwen in Louis), maar mijn neef Gerard wil er verder niks van weten. Sterker nog, hij hoopt dat Brazilië, het land waar hij geboren en getogen is, geen wereldkampioen wordt. Want dan zal de president moeten aftreden en zal haar partij de PT (een soort PvdA) een enorme verkiezingsnederlaag gaan lijden. Dat is, wat hij hoopt en daarom was hij de enige die in de Club geen spier vertrok toen de scheidsrechter afblies en Brasil de eerste drie punten binnen heeft.

Thom daarentegen kan niet wachten op de volgende wedstrijden. Hij runt een manege, een gras- en een fruitbedrijf. In deze WK-maand probeert hij het dagelijkse werk wat meer door zijn knechten te laten doen, maar die willen ook geen wedstrijd overslaan. Thom heeft er verstand van. Ik kijk graag samen met hem naar de wedstrijden, zo gek ben ik ook. Maar ik weet eveneens zeker dat Gerard het gelijk volledig aan zijn zijde heeft. De claim die de voetbalsport onder het etiket FIFA op de wereldbevolking legt, is buitengewoon groot en volstrekt misplaatst. Gelukkig loopt het onderzoek naar de oneerlijke toewijzingen van de volgende WK’s aan Rusland (2018) en Qatar (2022) op rolletjes.

PS1. Oranje gaat van Spanje winnen en is dus lekker op weg naar de finale. Leve Louis.

 

 

MOOIE TRANEN OP DE EINDSTREEP

/in /door
Een uurtje voor de finish van de Ronde van Overijssel is het nog niet druk op de Rijssense asfaltweg waar tussen twee kerken de witte eindstreep getrokken is. Enkele officials leggen de laatste hand aan de inrichting van jurywagen en omgeving. Op de tribune zitten zo hier en daar wat mensen, maar instinctmatig zoekt het oog steeds de plek waar een jonge vrouw genietend van de zon zit te wachten op de dingen die gaan komen. Krullig donker haar, lieflijk gezicht met zonnebril, strak shirtje, zomerrok, blote voeten. Regelmatig wappert de wind haar benen bloot. Mooi richtpunt, deze fraaie jongedame, in de tijd waarin je wacht op de eindsprint.

Rechts van haar zit op een meter afstand een oudere man die op haar lijkt. Het is haar vader, zeker weten. Dat hij een meter afstand neemt, is prettig, want het komt haar schoonheid nog meer ten goede. Ze kijken wat rond, praten wat met elkaar en wachten. Zijn ze in blijde afwachting van zoon cq broer of is zij bevriend met een der renners? Laat ons tussen de bedrijven door maar eens rustig afwachten hoe het zit.
‘Heb je gezien wat er aan de overkant zit’, vraagt de beheerder van de jurywagen mij en andere omstanders.
‘Ja Guus, wij hebben ook ogen.’

Er schuift een dubbeldekker tussen ons en de tribunes. De sponsors van de ronde stappen uit en zoeken een zitplaats. Als de bus wegrijdt, zit de tribune vol, maar zijn dochter en vader weg.
Nerveuze gebaren. Veel motoren. De beslissing is ophanden. De wagen van Radio Oost met Hennie Kuiper aan het stuur zoekt te snel een parkeerplaats en ramt een paaltje. De omstanders lachen. ‘Hee vloog met gemak langs deepe ravijnn en hier …’ Vul maar in wat de man achter mij daarover roept.

Daar is de eindsprint van het leidende trio. Peter Möhlmann is de beste. Mooie winnaar. Zoon van twee oud-coureurs. Een kwartiertje later begint de huldiging van de top-drie en de strijdlustigste renner. Het perceeltje voor het podium wordt afgezet en wie bevindt zich nog net binnen het afscheidingslint? De jongedame van zo-even. Met de armen over elkaar bekijkt ze met een glimlachje de eerbetoning van de snelsten van de dag. Geen enkele renner was aanvalslustiger dan Reinier Honig. Hij krijgt een prijs daarvoor en herdenkt via de microfoon Arno Wallaard, de winnaar van vorig jaar, die onlangs plotseling overleden is.
Als de huldiging verder gaat, staat hij achter op het podium te huilen. Dan stapt hij er aan de achterkant af, loopt naar een plek waar geen mensen staan en laat zijn tranen volop gaan. Zal ik naar hem toegaan, een arm om zijn schouder slaan?

Inmiddels wordt de nummer 2 Niki Terpstra geïnterviewd. Hij is blij en lacht. De jongedame met de zonnebril klapt en lacht. Zou ze bij Niki horen?

De verdiende winnaar is aan de beurt. Peter Möhlmann. Ook hij houdt het niet droog. ‘Ik heb de laatste tijd veel meegemaakt en ik denk nu aan Arno die ik hier vorig jaar zag winnen. Dit is voor hem’, zegt hij snikkend.

Over het gezicht van de jongedame lopen ineens ook een paar dikke tranen. Ze welden in het diepste van haar hart. Met de rug van haar rechterhand wrijft ze ze weg. Net als Peter is ze is gelukkig en verdrietig. In de rode ogen is een vleugje trots zichtbaar. Ik weet het nu zeker. Ze hoort bij de winnaar en dat verheugt me.

NB. Ook de microfonist is emotioneel. Zelden zag ik zoveel goudeerlijke tranen op de finish van een koers. Alleen dat al maakt deze Ronde van Overijssel tot een van de allermooiste ooit.

WEG MET DE NAAM PH

/in /door

1 augustus 2005
Heracles-Twents Amateurelftal. Zaterdagmiddag bij 30 graden. Het publiek bij de wedstrijd is een heerlijke mix van ons kent ons. Rond het veld van het Almelose PH staan bestuursleden van Heracles zomaar tussen de gewone mensen. Niks hoofdtribune, niks gereserveerde plaatsen. Mensen van Quick’20, FC Twente, Deto, Stevo en Excelsior’31 staan door elkaar heen en praten met elkaar. Ook in het veld is het ‘ons kent ons’ gehalte groot. Zes amateurs speelden ooit bij Heracles. En wat te denken van ‘Heej Bas, kom eens op man’, zoals aanvoerder Erwin Looms van het amateurelftal tegen scheidsrechter Nijhuis schreeuwt als hij fluit voor een overtreding.

Rust. Even een rondje lopen. In de dug out van de amateurs maakt Harm Bossink zich op voor een invalbeurt. Vertederend tafereeltje: de kleine topscorer van de regio eet nog even snel een boterham. Had hij in de gauwigheid nog even van huis meegenomen. ‘Jongen’, zei z’n moeder ‘ik heb een dikke snee brood in je tas gedaan. Eet hem op vlak voor je moet
invallen. Ik heb er spek op gedaan en niet je lievelingsbeleg, want wijlen Gerrie Knetemann zei immers: Je wint de Tour niet op een boterham met pindakaas.’

Tweede helft. Hilariteit op de tribune. Klavan van Heracles scoort, maar de microfoniste kent de treffer per ongeluk toe aan Dijkstra van de amateurs. ‘Zal door de warmte komen’, zegt de man naast me.
Ze probeert de fout te herstellen. ‘Niet Dijkstra maar Klavan bracht de stand op 4-3.’
Iedereen lacht. Honderd ogen kijken achterom in de richting van de omroepcabine, want Klavan maakte geen 4-3, maar 5-2.
‘Zo kun je een wedstrijd altijd weer spannend maken’, zegt een man.
‘Zou Finkers nog steeds denken dat er nooit iets te doen is in Almelo?’ zegt een vrouw.
‘Geef die dame een glaasje koud water’, adviseert een andere man.
Even later. Weer schiet iedereen in de lach. Op het scorebord aan de overkant verschijnt de stand 5-9. De microfoniste van PH roept ten einde raad een zekere Theo op. Theo komt, prutst wat aan de knoppen en vertrekt weer. Het scorebord geeft de goede stand weer weer. ‘Theo bedankt, Theo bedankt’, zingen een paar grapjurken. De microfoniste laat hen uitzingen en zegt: ‘Theo bedankt.’ Ja, ze heeft humor.

Het is dus gezellig bij PH. De club is alweer 90 jaar oud en nog altijd kras. Maar nu ik het er toch over heb. Ik vind dat de naam PH verdwijnen moet. Agendapunt 4 voor eerstvolgende jaarvergadering: voorstel tot wijziging van de clubnaam. Want een voetbalclub die genoemd is naar een van meest nutteloze leden van het koninklijk huis, dat kan niet. De letters PH zijn immers de initialen van Prins Hendrik. Deze beruchte vrouwenjager was de man van koningin Wilhelmina en was dus de grootvader van Beatrix. Hij stond bekend als veroorzaker van talloze problemen. Na 90 jaar is het genoeg geweest. Een notoire schuinsmarcheerder uit de vorige eeuw kan niet langer naamgever zijn van deze prachtige club.

Laten we een prijsvraag uitschrijven. Wie verzint een betere naam voor PH of wie verzint een andere betekenis voor de beide letters. Opdat de club over tien jaar bij het eeuwfeest eindelijk een fatsoenlijke naam voert. Overigens, de naam PB (Prins Bernhard) kan ook niet door de beugel. Om dezelfde reden.

Ideeën naar: [email protected]

BOSCHKER NAAR BARCELONA

/in /door

1 mei 2005
Mooi moment om deze maandagmorgen weer eens een kijkje te nemen bij de wekelijkse voetbalbabbelshow in de fietsenwerkplaats van Dick Reekers junior & senior in Enschede. Het seizoen zit er zo ongeveer op en in de verte naakt het WK. Koffieman Arend (nee, niet Van der Wel) is druk. Liefst negentien mannen laten zich de koffie goed smaken.

‘Ik kwam vorige week bij de Galgenwaard, maar had geen parkeerkaart. Ik draai mijn raampje open en roep tegen de steward bij de parkeerplaats: Bestuur KNVB. De goede man laat me meteen passeren. Ik stond vooraan, hahaha.’ Aan het woord is Willem Becking (supporter FC Twente/sponsor De Tubanters). Hij is goed op de hoogte, want hij legt het gezelschap haarfijn uit hoe het zit met de afwikkeling van de play-offs.

Wie zitten er nog meer in de kring rond de koffiepot? Theo Vonk is er in trainingspak met een grijs handdoekje om de nek en een pleister om de linkerduim. HSC-man Gerrit Volmer is er, de oud-doelmannen Henk Buursink en Hennie Ardesch, FC Twentes perskamerchef Loed ten Cate en ook weer Gerrit Pieters, de voorzitter van Rigtersbleek. Voetbalmakelaar Romeo Zondervan is eveneens in trainingspak. ‘Vraag eens hoe groot zijn jaaromzet is’, zegt Reekers sr.
‘In ieder geval te laag om een fatsoenlijk pak te kopen, hahaha’, reageert Becking.

FC Twente-Heerenveen moet dramatisch geweest zijn, maar Heerenveen en Bosvelt hadden het slim gespeeld, zo hoor ik in de kring. Verder meldt men dat het buiten veel te koud is en wordt de aanval van Hugo Borst in Studio Voetbal op de Enschedese KNVB-directeur Henk Kesler doorgenomen. ‘Voetbal is vooral voor de man in de straat en niet alleen voor hoge heren met geld’, gaat Reekers sr. een heel eind met Borst mee.

Pieters krijgt lof voor het binnenhalen van FC Porto dat bij de Bleek een oefenduel komt spelen. ‘Dank jullie allemaal’, zegt hij, ‘maar ik heb liever dat jullie een kaartje kopen en vervolgens wegblijven, haha.’ Nogmaals Pieters. Hij was zaterdagavond nog even in de stad geweest en had daar ene Marco Lammers van Vogido gesproken. Het gesprek was uitgelopen op een weddenschap. Voor iedere speler van de Bleek die na twaalf uur nog in de stad zou zijn, kon Lammers van Pieters een fles wijn krijgen. ‘Ik ging een café verder, keek rond en ben direct teruggegaan naar Lammers met de vraag of het rode of witte wijn moet zijn en waar ik de doos met flessen af kan leveren.’

Telefoon. De gsm van Becking. Hij kijkt op de display: ‘Alweer die curator,’ lacht hij.

Ding dong roept de winkelbel voor de achtste keer. ‘Dat doet Reekers zelf’, zegt er één. ‘Dan lijkt het net of het op maandagmorgen al druk is.’ Humor om te lachen daar tussen de fietsen.

Ardesch vertrekt. Hij is nog niet de deur uit of zijn nieuwe coupe wordt besproken. De voormalige keeper heeft zijn haardos getrakteerd op een jeugdig kleurtje en een keurige slag. Hij lijkt meteen tien jaar jonger.
‘Nog even’, zegt een grappenmaker, ‘of hij kan pupil van de week worden bij een wedstrijd van de Twentse Veteranen.’

NB Uiteraard gonst het tussen de kettingkasten en fietsbellen van de geruchten. Daar gaan we: Berthil ter Avest, Durmusoglu en een zekere Ayhan naar De Tubanters, Brilhuis van ATC naar Hengelo, Bruns niet naar Stevo maar naar HHC, Behlulovic naar Stadtlohn, Bruggink naar Alemannia Aachen, Sander Westerveld naar Feyenoord en Sander Boschker naar Barcelona.
‘Boschker naar Barcelona?’
Ja, op vakantie’, lacht de immer vrolijke Becking, ‘Ha, ha, ha.’

DE OUDE SPORTCLUB-EIK

/in /door

Wat gaat er door hem heen? Wat voelt hij? Wat denkt hij elke week als aan zijn voeten de schermutselingen van Sportclub Enschede gaande zijn. Hij staat een meter of tien achter het rechter doel van het hoofdveld. De machtige takken hangen tot boven de goal. Hij is zeker 350 jaar oud, deze indrukwekkende eik. Onsterfelijk is hij, onverstoorbaar en gigantisch krachtig. Bladeren heeft hij, in tegenstelling tot zijn verre neven en nichten aan de overkant, nog nauwelijks. Dat komt allemaal in de maand mei pas. Het duurt elk jaar weer even voor deze heerser met zijn dak van bladeren voor verkwikkende schaduw kan zorgen op de rechterkant van het veld. Bij Sportclub zijn ze gek met hem. De onvergankelijkheid die hij uitstraalt, staat borg voor een voorspoedige toekomst van de Enschedese traditieclub. Maar deze zondagmiddag heeft hij het niet gemakkelijk. Want de club die hem zo na aan wortels en stam ligt, speelt geen beste wedstrijd tegen WSV, de concurrent voor de titel in de eerste klasse. Wanneer heeft hij hier zoveel volk bij elkaar gezien? Meer dan duizend? Dat moet heel lang geleden zijn. Sportclub is een mooie club, maar naar het eerste elftal kijken, is er aan het gros van de leden en supporters niet besteed.

Opeens hoort hij de stem van Mister. Mister? Ja, Mister Ernie George Robinson, de ex-trainer van Sportclub uit vervlogen tijden. ‘Hoe gaat het daar? Wat gebeurt er? Spelen mijn jongens goed?’ vraagt Mister. De trotse eik, die nog vaak contact heeft met de ruim tien jaar geleden overleden trainer, doet verslag.
‘Het is niet best vandaag, m’n beste Mister.’
‘Is Joop Janssen er ook?’
‘Ik heb hem wel gezien Mister, hoewel dat veel moeite kostte, want WSV overheerst ook langs de kant en op de tribune. Zie ze lopen met hun zwartwit gestreepte shirts. Vrienden van WSV staat erop of Café De Hofnar. Op een spandoek staat Liefde is…WSV. Dat ontroert me wel weer, zo’n vertederende tekst. Heej, ik zie een oude grijze WSV-man lopen van wel zeventig jaar met een sombrero op zijn rug en een trommeltje in de hand. Hoe naïef kan zo’n oude fan nog altijd zijn, Mister?
En ik zie ook een WSV-fan die in zijn buggy een kratje bier vervoert. Zijn maten ontvangen hem uitbundig, maar waar is het kind eigenlijk gebleven?’
‘Hoe gaat het de jongens op het veld?’ wil Mister vanzelfsprekend weten.
‘ Niet best Mister. Ze hebben het moeilijk. Het is alweer bijna afgelopen. Ik zag een bloedende neus van Geert Bijsterbosch, ik zag dat Martijn Abbenhues de bal zelfs van dichtbij nog niet in het doel kon krijgen, dat Björn Schurink kwaad was en een tegenstander sloeg, dat de boomlange Robert ten Wolde WSV een doelpunt gunde en dat Edwin van Eerten naar de benen van een opponent sprong en eruit moest. Ikzelf heb in al die eeuwen bliksem en sneeuwstormen doorstaan, maar de voetballers van Sportclub kunnen deze middag heel weinig verdragen. Ik zie hier, achter het doel, jongens van vijftien ruzie met elkaar maken. Ze dagen elkaar alsmaar uit. Gelukkig houdt een WSV-bestuurslid deze verhitte pubers in toom. O jee, het wordt 4-0 voor WSV. Wat een trieste voorjaarsdag. Nu het een keer ouderwets druk is, lukt het niet.’
‘Afgelopen? Dit heb ik in jaren niet meer meegemaakt’, mompelt Mister.

Wat ligt ten grondslag aan de intieme relatie tussen de koninklijke Sportclub-eik achter het rechter doel van het hoofdveld en wijlen Mister Ernie George Robinson, de oud- trainer van de club? Daarvoor moeten we eerst terug naar 1948 als Mister, zoals de Engelse oud-voetbalprof altijd genoemd werd, als beginnend trainer naar Enschede reist. Hij voorziet vervolgens in deze regio clubs als Sportclub Enschede, FC Twente, Rigtersbleek, Hengelo en Sparta van oefenstof en wijkt ook nog een blauwe maandag uit naar Helmondia.
Maar op een dag heeft hij pensioen en is hij uitgetraind. In zijn huis aan de Enschedese Drebbelstraat begint het nagenieten van al het goeds dat hij met genoemde clubs heeft beleefd. Mister, een eenvoudige, brave, sympathieke man, ontmoet zijn oude maten van Sportclub nog regelmatig. Zo bezoekt hij elke donderdagmiddag Job en Ria Hoomans.
Op een dag vertelt hij hen dat zijn vrouw Ivy graag naar Canada wil emigreren. Daar woont dochter Carry, waar ze jaarlijks al een paar maanden verblijven. ‘Ik heb Ivy beloofd dat we zullen gaan als de kat overleden is.’

Mister hoopt stiekem dat de kat hem overleeft. Hij is de 75 al gepasseerd als het beest plotseling dood gaat. Emigreren naar Canada wordt definitief een feit. Ten huize van Joop Janssen is de afscheidsavond. Joop, Job en Theo Kalter, ook een ex-pupil van Mister, alsmede de echtgenotes hebben het gezellig met Mister en Ivy, maar het is evenzeer een emotionele avond, omdat iedereen beseft dat het vrijwel zeker de laatste keer zal zijn, dat ze elkaar zien. Ook hangt overal in de kamer het grote verlangen van Mister om aan de Drebbelstraat te mogen blijven in plaats van op de ouwe dag naar

Vancouver te moeten verkassen. Maar het gebeurt wel. Hij en Ivy vertrekken de dag erna naar een flat in West-Canada waar ze voortaan tot groot verdriet van de oude trainer, vier hoog wonen. Eén keer belt hij Joop, zijn all time lievelingsspeler, en vertelt hem dat hij gruwelijke heimwee heeft.

Een jaar later – het is intussen 1992 geworden – lijdt Mister aan kanker en draagt kort voor zijn overlijden Ivy op om als de tijd van gaan gekomen is, zijn as naar Sportclub Enschede te brengen. Ze belooft het.
Zo reist ze een paar weken later met een loden kistje in haar bagage, dat gevuld is met de as van Mister, via Engeland waar ze schoonzoon Ron oppikt, naar Enschede. Daags na hun aankomst zal de as uitstrooiing plaatshebben. Het is een mooie zomerse dag, die donderdag de 28ste augustus 1991. Slechts de terreinknecht is aanwezig op het Sportclubveld als Theo, Job, Joop en Ron met het loden kistje arriveren. Het is de eerste keer dat Misters schoonzoon een voet op een voetbalveld zet. De vrouwen inclusief Ivy zitten in huize Hoomans aan de thee. De vier mannen zoeken een geschikte plek. Als vanzelf vallen hun ogen op de oude eik achter het rechter doel van het hoofdveld. Daar strooien ze om de beurt de as uit van Mister Ernie George Robinson, onderwijl een paar woorden zeggend ter nagedachtenis aan hun voormalige trainer en vriend.

Na de ceremonie heeft het achttal een dinertje bij Florilympha in het Lutterzand. En de volgende dag al aanvaarden Ivy en Ron de terugreis. Zo eindigt derhalve de geschiedenis van de Robinsons in Enschede.

NB Hiermee moge duidelijk zijn waarom Mister Robinson en de oude Sportclub-eik thans zo’n nauwe band hebben met elkaar.

 

KLEINE VOETBALLANDEN

/in /door

Zeg me dat het niet zo is, zeg me dat het niet waar is… Tien minuten na de finale sprong de grote Nederlander op uit zijn stoel en zong luid en duidelijk de versregels van Frank Boeijen. Hij had zich een aubergine kleurig shirt van de Portugese nationale ploeg gekocht en was in het restaurantje temidden van de echte Portugezen gaan zitten. ‘Omdat ik van dit kleine land ben gaan houden’, vertelde hij desgevraagd. ‘Omdat ik de mensen zo aardig vind en gastvrij. En, ‘zo sprak hij met stemverheffing, ‘ik vind ze buitengewoon positief.’
Hij sprak de waarheid, maar gelden deze eigenschappen ook niet voor de autochtonen van Spanje, Turkije, IJsland of Griekenland? De besnorde landgenoot was echter gevallen op de Portugezen en wilde dat weten ook. En daarom was hij na afloop zo teleurgesteld. Na zijn Frank Boeijen imitatie deed de man nog één uitspraak die geciteerd moet worden: ‘Ik kan nu van die Grieken al geen enkele naam meer noemen.’ De titel was terechtgekomen bij een stelletje naamlozen, bij een zootje voetballers van de tweede garnituur.

In de bewuste eettent waren we de afgelopen weken wel vaker. We hadden een goed contact met een van de obers. Niet al te groot, mooie zwarte haardos met slagen erin, rustig, vriendelijk. Pure voetballiefhebber die de opstellingen van de grote Portugese clubteams, maar ook van de Europese topclubs uit zijn hoofd kent. Zijn favoriete Nederlandse spelers? Van Basten, Rijkaard, Robben en Makaay.

Elke keer als Portugal moest spelen, had hij een probleem, want hij kon als fervent voetbalfan geen twee dingen tegelijk. Hij moest werken en hij moest de wedstrijd zien. Soms bracht hij ons tussendoor met trillende handen het bestelde eten. Zo nerveus was hij dan. Maar meestal werd hij ontzien door zijn collega’s. Die liepen dan een stapje harder voor hem, zodat hij in een hoekje van het etablissement de wedstrijd kon zien. Inderdaad, Portugezen zijn aardig. Ook voor elkaar.

De ober – hij heet João – praatte graag met ons. Zo hadden we een discussie van een uur over de opstellingen voor de wedstrijd Portugal-Nederland. Hij was bang dat Advocaat Kluivert èn Makaay zou opstellen. Dat zou teveel worden voor zijn ploeg, dacht hij. Wat me vooral bijbleef, was zijn meer dan vurige hoop op de Europese titel. Dat Portugal ooit eens kampioen zou mogen zijn. Porto als winnaar van de Champions League, dat was al mooi, maar Porto was niet zijn club. Hij is van Sporting Lissabon. ‘Voor een klein land als Portugal zou het ook eens moeten kunnen, dat het Europees kampioen wordt’, zei hij. Dat de prijzen niet op voorhand naar Duitsland, Italië, Frankrijk of Engeland gaan en zeker niet naar Spanje, dat  altijd lacht om de domme Portugezen. Net zoals Nederlanders om Belgen lachen en Duitsers om Oostenrijkers. Gelukkig voor João wonnen zijn jongens een dag of tien geleden van Spanje. Daar kan hij nog even op teren.

NB Gisteravond was hij vrij. Kon hij met zijn eigen mensen de finale kijken. Maar helaas voor hem werd Griekenland kampioen. Dat is een nog kleiner voetballand. Misschien kan dat een (schrale) troost zijn voor João.

 

DE ACHTHOEKIGE BAR VAN ORANJE

/in /door

Vrijdagmorgen. Pine Cliffs heet de luxe plek waar het Sheraton Hotel staat. We rijden er even naar toe. Het Nederlands elftal woonde er een maandje, maar moest donderdag in allerijl de koffers pakken.

Even wat rondneuzen daar. Eens kijken of alle kamers nog voorzien zijn van deuren. En of de lakens weer ontknoopt zijn. Op de parkeerplaats staan tientallen (heel grote) auto’s met Portugese vlaggen eraan in alle maten en soorten. Het optimisme kent ook hier inmiddels geen grenzen meer.

We gaan het hotel binnen. Tsjonge, wat een weelderigheid. We lopen door brede gangen. De spiegelwanden maken er zalen van. Aan de achterkant is het uitzicht schitterend. Er zijn weinig mooiere plekken op de wereld. Dennenbomen, de blauwe hemel en de zee vormen het decor van een vrij groot zwembad. Een vrouw smeert haar bovenlichaam in. Hopelijk doet ze daarna wel haar bovenstukje weer aan, maar dat terzijde. Hier en op het strand, dat een metertje of veertig lager ligt, slijten de rijken der aarde hun vrije tijd. Zo te zien zijn het mensen die 365 dagen per jaar vakantie hebben, hoewel de meeste nog lang niet de pensioengerechtigde leeftijd bereikt hebben.

Op naar de achthoekige bar. Luis Vasgues, de barkeeper, voorspelt lachend een 3-0 overwinning voor zijn land. Losgeslagen!

‘Zijn de Nederlanders al weg?’ vraag ik hem.
‘Ja,’ zegt hij, ‘gisteren hebben we ze uitgezwaaid. Alleen Davids schijnt hier nog te zijn. Misschien vertrekt hij vandaag. Advocaat? Die is ook nog ergens in de buurt. Ik hoorde dat hij nog niet terug is gegaan naar Nederland’, lacht Luis mysterieus.

Hij laat kleurenfoto’s zien waar hij op staat met Van Nistelrooij en Frank de Boer. ‘Sympathieke jongens’, zegt hij met ogen vol bewondering. ‘Jammer dat hij vier maanden uitgeschakeld is’, wijst hij op De Boer.

Luis vertelt dat de spelers en trainers van Oranje elke avond na het eten een tijdje bij hem in de bar kwamen voor wat vertier en ontspanning tijdens de hectiek van het EK. ‘Ze dronken vooral koffie. En vruchtensappen voor de vitamines. Zo heb ik ze allemaal gesproken behalve Advocaat. Die heb ik hier niet gezien’, zegt Luis.

We gaan nog even op zoek naar het kamertje van Advocaat. Jammer, we mogen niet naar binnen. Ik had graag nog even willen kijken. Misschien lag er nog en kladje met een proeve erop van de mogelijke opstelling voor de finale. Doel: vdSar, achter: Reiziger, Stam, De Boer en vBronckhorst, midden: Bosvelt, Cocu, Davids en Bouma, voor: Heitinga en Zenden. Zoiets. Misschien vinden we er de restanten van een meubel dat eens ‘stoel’ genoemd werd, of de scherven van wat eens een glazen kan was. Welk drankje zou hij tijdens zijn nachtelijke contemplaties gedronken hebben?

Helaas. Ik kan het u niet melden.

Terug naar Luis Vasgues. We moeten nog afrekenen. Twee drankjes: 19.50 euro. Ik durf het niet om te rekenen in guldens.

NB. Luis vertelt me nog dat ik op dezelfde stoel zit als Patrick Kluivert een paar dagen eerder. Ik antwoord: ‘Er is nog een overeenkomst tussen Patrick en mij. We hebben beide geen seconde meegedaan aan dit EK.’

 

 

DERDERANGS

/in /door

Zondagavond. Olhos d’Agua. De bewoners van Villa Tubantia dineren op steenworp afstand van Villa BvD. Tegenover mij de mozaïeken muur van het restaurantje, links over de tafel heen zie ik de oceaan, boven mij de lichtblauwe lucht, achter mij het strand, onder mij de terrasstoel en rechts staat een vrouw van ongeveer zestig jaar boven op een stoel. Ze is ganz im weiss. Witte blouse, witte broek, witte schoenen. Schuin voor haar staat haar man. Hij is nog bruiner en is eveneens in het wit. De twee toeristen zwaaien met beide armen, want verderop is niemand minder dan Lee Towers zijn fossiele repertoire met het nog nooit zo massaal opgekomen publiek aan het oefenen. Ze moeten allemaal meezingen. You never walk alone. ‘Zwaaien met die armen’. Dus doen ook die twee naast mij dat met volle overgave. De man draait zich even om naar zijn vrouw. Hij straalt. Wat kan het leven anno 2004 toch hemels zijn.

De uitzending begint. Onze tafel stroomt leeg. Het hoofdgerecht wordt met permissie uitgesteld. Want we hebben plaatsen gereserveerd. Jan Mulder van dichtbij zien, Frits en Henk, Lee en het onvermijdelijke Groningse leeghoofd Bartina Koeman, dat gaat voor alles.  Ik hoef er niet naar toe. Eén villagast blijft ook achter. Wij hebben alweer genoeg van de uitzendingen van BvD. Afgezaagd, verdord.

De twee witte toeristen staan nog altijd op hun stoel. Hun toetjes verpieteren. Nog een villagast meldt zich terug bij de tafel. Hij baalt. De rijzige Oldenzaalse meubelboer laat met zijn bronzen stem weten dat hij de uitzending niet goed kan zien en dat het dan van hem ook niet meer hoeft. Voor ons is dat prettig. Want hij kan goed vertellen. Heel goed zelfs en hij heeft overal een mening over. Hij wijst op de witte toeristen naast ons. ‘Derderangs mensen’, zegt hij geïrriteerd. ‘Zo’n vrouw die op de stoel gaat staan, die heeft toch geen fatsoen. Ik zie dat altijd meteen, ja. Absoluut derderangs. Als ze onder het eten op de stoel wil staan, laat ze dat dan thuis doen.’ Villa BvD vindt hij ook niks. De irritatie leeft door in zijn conclusies. ‘Die Mulder kat alles af en Barend en Van Dorp praten het vervolgens weer een beetje recht. Mulder is een joker, meer niet. En wat heeft hij eigenlijk gepresteerd? Als voetballer vond ik het al geen topper en hij heeft zijn zoon aan een baantje geholpen bij de NOS.’ Zo!

Met de laatste twee uitspraken ben ik het niet eens. ‘Dat is jouw mening’, zegt hij. ‘Ik vind het zo. En ik blijf ook vinden dat ik dit programma niet mooi vind. Op televisie lijkt het meer dan het is.’

Einde uitzending. Nog even de spotlights op het strand. Hier krijgt Frits elke keer een sms-je. De witte vrouw haast zich de trap af, ook het strand op. Haar man met fototoestel erachteraan. Het gaat haar om Jan Mulder. Dat lukt. Jan slaat joviaal zijn arm om haar schouder. Ze lacht voldaan. Weer een gelukkig mens erbij.

NB Lee Towers geeft als toegift nog een zogenaamd miniconcert. Ook dat nog. ‘We houden van Oranje. I can see clearley now’. Enzovoort. Maar een half uur later hoor ik alleen nog het oudste geluid ter wereld. Het ruisen van de oceaan en het klotsen van het water op de rotsen. Oeverloos prachtig!

 

NIET IN HET SPELERSHOTEL

/in /door

Het hotel van Oranje in Albufeira heet Pine Cliffs. Prachtige locatie onder de pijnbomen aan een rustige weg niet ver van de zee. We waren gisteren met een aantal Twentenaren getuige van het vertrek van de spelersbus richting Aveiro. Het Nederlands elftal gaat altijd een dag voor de wedstrijd weg. Toen de bus de bocht om was, konden wij ook wel even binnen kijken, zo vonden we. Maar de wachter bij de ingang vond van niet. Jan van Halst, met fraaie zonnemuts op de kale kop, probeerde hem met zijn beste engels wat om te praten, maar het mocht niet. Tot aan de geel-zwarte streep mochten we komen, verder niet. Strenge wachtpost. ‘Probeer het met je perskaart’, raadde een der intelligentste reisgenoten mij aan. ‘Hoef je niet te proberen’, wist een ander meteen.

Interessant zijn dan de volgende tips van een ietwat melig gezelschap op reis. Laat ik een kleine selectie noemen van de creatieve breinbrouwsels. Een Haaksbergenaar – directeur van een groot makelaarskantoor – stelt me voor me voor te doen als haptonoom van Dick Advocaat. Dat ik dan alvast mijn kamer kan betrekken, mijn spreekkamer ook, om meteen bij terugkeer van Oranje het moeizame gelijkspel tegen Tsjechië te kunnen weg masseren, geestelijk en lichamelijk. Masseert een haptonoom eigenlijk wel? Hij raakt aan, hij voelt. Dat moet de receptie van Pine Cliffs niet gek in de oren klinken, want een haptonoom kan Advocaat goed gebruiken. En wat dacht je van de spelers. Edgar Davids bijvoorbeeld. Je raakt hem aan en hij vliegt een meter omhoog. Of hij blijft rustig liggen en voelt zich ineens happy, krijgt ineens weer in de gaten wat de kwintessens is van het voetballeven.

Er passeerde een bus van een loodgietersbedrijf. ‘Dat is het idee. Ga achterin zo’n bus liggen, ga naar binnen en verstop je in een bezemkast. Wat een verhaal kun je dan schrijven’, zegt een andere reisgenoot – meubelboer te Almelo.

Jan van Halst wilde een ex-collega van Ajax bellen om te horen welke regenpijp het meest gunstig is om stiekem te gebruiken voor een klim naar een der hotelkamers. Ook een briljant idee. Nog nooit eerder gehoord.

Enrico Grobben, de vice-voorzitter van Heracles, was ook present en bood aan Henk Kesler, de directeur van de KNVB, te bellen. ‘Die krijgt jou wel naar binnen.’

‘Die wilde jullie tien jaar geleden nog wegsaneren’, antwoordde ik.

‘Maar nu is het onze vriend’,  reageerde Grobben. ‘Wij hebben niet zomaar permissie gekregen om kunstgras in ons stadion te leggen. Dat hebben we mede aan hem te danken.’

Ik hoefde geen tips meer. De temperatuur was op dat moment al 33 graden. Te warm voor goede ideeën.

NB Wat doet het er ook eigenlijk toe. Wat is er mooi aan een hotel. Die kamers van de spelers zijn waarschijnlijk allemaal kleine puinhoopjes. De enige reden om er even te mogen vertoeven had een lekkere koude douche kunnen zijn. Of had Oranje daar al eerder voor gezorgd?

 

 

 

 

ORANJEFANS

/in /door

Braga. Een terrasje op 250 meter van het nieuwe unieke stadion, twee uur voor Nederland-Letland. Het is een terrasje-voor-één-avond.  Het nabije keetje wordt normaliter voor andere dingen gebruikt. Twee bier-/cola-/broodjesverkopers erin en twee vrouwelijke assistentes, waarvan de meest pronte voortdurend lacht. Alle oranjefans vallen als een blok voor haar. Uiteraard voorspelt ze tijdens het opnemen van de bestelling (9 bier en 2 cola) een dikke overwinning voor Olanda. Vijftig meter verder wordt een zelfde verkooptentje door de politie abrupt gesloten, omdat ze daar niet het bier van de hoofdsponsor verkopen. Nog meer klandizie voor onze vrolijke serveerster die inmiddels al voorzien is van een oranje pet.

In het gras naast ons vlecht een Letse tiener een bloemenkrans van de namaakpaardebloemen die daar groeien. Tegen het gaas langs de weg naar het stadion staat een oud Portugees vrouwtje. Zwarte jurk, witte band door het haar, witte muiltjes aan de voeten.  Ze volgt de bewegingen van de fans met een gezicht dat continu op verbazing staat. Zou ze dit ooit gezien hebben en ooit nog weer zien? Kan een mens van 77 dit allemaal verwerken? Drie mannen die verkleed zijn als oliesjeik. Niet in het wit maar in oranje, tot de schoenen aan toe. Een man die met een strakke oranje jas en een bos wortelen op de kop naar de wedstrijd gaat? Een man die als Indiaan verkleed is en die net doet of hij Van Basten zelf is. Want hij laat zich met iedereen fotograferen. Een man (het zijn tot nu steeds mannen die de aandacht trekken) die als pater naar de wedstrijd gaat, maar dan wel met een oranje pij.
Een groep van zo’n vijftig fans loopt zingend richting de ingang van het stadion. Ze zijn allemaal oranje op een klein donker mannetje na. Die is in Ajax-tenue. Geen gezicht, slaat natuurlijk nergens op. Matroos tussen de zandhazen. Een Oranjefan doet zijn oranje schoenen uit, gooit ze in de berm en loopt op blote voeten verder. Hij zwaait met een vlag waarop Willem-Alexander en Maxima staan afgebeeld. Een andere landgenoot ligt languit in het gras. Uitgeteld, dronken, te vroeg gepiekt.

Vijf kwartier voor de wedstrijd zitten we hoog in het stadion, ter hoogte van de middenlijn.
Ik heb zeker een kwartier nodig om dit architectonische wonder te bewonderen.

Om mij heen oranje, oranje, oranje. Kleur van de warmte, van spontaniteit, energie. Van ‘kijk eens hoe flink ik ben, hoe sterk wij zijn als groep’.

Aan de overkant haalt een legertje suppoosten een spandoek weg: Tekst: Dickie rot op, wat er ook gebeurd. (Ja, ja, gebeurd moet met een t.)

Het meisje (prachtig lichtoranje hemdje, oranje nagels) dat voor me zit, reikt een stapel oranje sjaals uit. Tekst: ‘Oranje laat van zich horen, Rafael gaat scoren’. Of we die allemaal om willen doen en of we een stapel willen doorgeven. ‘Rafael staat niet eens in de basis’, zeg ik gemeen. ‘Hij komt erin’, zegt ze lachend. De kuiltjes in haar wang worden zichtbaar. Ze is nerveus, rookt de ene Marlboro na de andere. Sms-t voortdurend, zingt mee met de meute Holland, Holland of  Alles of niets, olé, olé’. Haar vriend die naast haar zit, is de komende twee uur niet aanwezig.

Het Wilhelmus. Ze zingt mee uit volle borst.  Serieus. Intens. Ellen, die naast mij staat, vouwt de handen alsof ze Onze-Lieve-Heer tijdens het volkslied wil smeken om zijn zegen. ‘Laat het asjeblieft 3-0 worden Heer en doe de Duitsers struikelen.’ Emotie. Wat een hartstocht. Ik weet het zeker, op het moment suprème zit de passie van vrouwen veel en veel dieper dan bij mannen. Of wist u dat al?

NB. Na de wedstrijd is het anders. Dan vindt een vrouw het verder best, maar kunnen de mannen nog uren verder bomen over de opstelling, over de tactiek, over de kansen in de volgende ronde. Vrouwen juichen of balen, maar kunnen daarna wel rustig slapen.